Invulling braakliggende terreinen

Steeds vaker horen we bij Urban24hub verhalen over ‘Olifantengras’. Een product dat je op bijna elk terrein kan laten groeien en daarna als biobrandstof kunt gebruiken. Wij gingen opzoek naar meer details, wat is het eigenlijk en kunnen we dat zomaar op ieder braakliggend terrein laten groeien? Hier een korte bevinding.

Iedereen is er van op de hoogte dat de prijzen van fossiele brandstoffen stijgen, actualiteit is dat men op zoek moet naar andere (hopelijk duurzame) oplossingen. Hiervoor kan Olifantengras gedeeltelijk een oplossing zijn. De grassoort kan gebruikt worden als brandstof of beter gezegd biobrandstof. Kort door de bocht is het planten, beetje onderhouden, oogsten zoals maïs geoogst wordt en in speciale verbrandingsovens wordt er elektriciteit en warmte mee geproduceerd, wat weer gebruikt kan worden voor de verwarming van gebouwen.

De onderzoekers gaan uit van een continue teeltperiode van 20 jaar met een gemiddelde opbrengst van 17 ton droge stof per jaar. Eén liter lichte stookolie heeft dezelfde energieinhoud als 2,23 kg  olifantegras met een drogestofgehalte van 14%.  Of m.a.w. een standaard gezinsverbruik voor verwarming van 3.000 liter stookolie per jaar zou theoretisch kunnen vervangen worden door de opbrengst van 0,40 ha Olifantengras. Bodem die geschikt zijn voor de maisteelt komen eveneens in aanmerking voor de aanbouw van olifantengras. (2006, ir. J. Vaerewyck, Landbouwraad Ambassade van België)

Doordat het gewas weinig eisen stelt aan de grond en het op een natte bodem goed gedijt is het een geschikt product voor Nederland. Enerzijds moeten we dus kijken hoe we op grote schaal met warmteboeren aan de slag kunnen gaan. Hiervoor is SADC in gesprek met een aantal boeren om naast Schiphol tussen de A4 en de Rijnlanderweg een groot gebied in te zetten als productieland voor Olifantengras. Het gaat hier over een enorm onbenut oppervlak die op deze manier winstgevend benut wordt.  Anderzijds kunnen we kijken hoe binnenstedelijk braakliggende terreinen dienst kunnen doen als productieland. Ons idee hiervoor is om het op een leuke manier in te zetten, doordat het gras zo snel groeit kun je er bijvoorbeeld ieder jaar een ander ontdekkingspad of doolhof van bouwen. Op deze manier kun je heel makkelijk braakliggende terreinen per jaar anders inzetten. Daarnaast kun je als educatieve functie ook laten zien hoe je het product verwerkt tot energie.

Een aantal feiten

Planten                                            stekken of zaden

Teeltperiode                                    20 jaar

Oogsten                                            Elk jaar vroege lente (eerste jaar matige opbrengst)

Veld opbrengst                                17 ton droge stof per jaar

Prijs opbrengtst                               €35,00 per ton

Verbranding                                     verbrandinginstallaties voor gehakseld hout

Afkomst                                            Azië

-        De grond wordt niet uitgeput

-        Vervuilde grond kan gedeeltelijk worden gesaneerd

-        Uitgebreid wortelgestel voorkomt structuurverlies bodem

-        Goed voor biodiversiteit

-        Rendement is hoger dan met hout 4,300 tot 4,700kWh tegen 3,300 kHw per ton

-        De boer kan zijn overschot verkopen 

Bronnen:

www.vilt.be, Vlaams-Brabant onderzoekt energiepotentieel miscanthus

www.duurzame-energiebronnen.nl

www.huis-en-tuin.infonu.nl, olifantengras als vervanger voor stookolie 

7 Comments

  1. Leuk stukje over Olifantengras op braakliggende gronden. Vorig jaar wonnen wij met dit initiatief de Zuid-Hollandprijs. Wij zijn inmiddels bezig met het uitvoeren van projecten waarbij we Miscanthus planten op braakliggende grond midden in stedelijk gebied. Een aantal dingen in het stukje klopt niet helemaal: de opbrengst per ton hangt af van de toepassing waar Olifantengras voor wordt gebruikt. Olifantengras kan je niet zomaar stoken in een verbrandingsinstallatie voor gehakseld hout. Dit heeft te maken met de verbrandingstemperatuur, as- en chloorgehalte en vraagt om een speciale ketel. Wij zijn benieuwd naar ervaringen van anderen en uit het stukje begrijp ik dat boeren subsidie kunnen krijgen voor aanplant van Miscanthus. Dat is nieuw voor ons. Hebben jullie daar meer informatie over?

  2. Dag Jan-Govert, de partijen die wij kennen om te benaderen zijn SADC en woningcorporatie de Havensteder in Rotterdam. Deze partijen zijn nu aan het onderzoeken om het op korte termijn te gebruiken. SADC naast Schiphol, Havensteder binnenstedelijk. Wat betreft subsidies, excuses moet natuurlijk zijn “bij overschot kan men energie verkopen aan het algemene netwerk, zoals ook mogelijk is met zonnepanelen.”

  3. Bedankt voor je reactie, wij zijn bij beide initiatieven betrokken en wij voeren momenteel de opdracht voor Havensteder uit.

  4. Thierry Goossens

    Dag Koen Hezemans,

    Leuk stukje tekst hierboven. Ik ben zelf ook concreet aan de slag met de verkenning naar productie olifantengras in combinatie met een ludiek bijproduct, bijvoorbeeld een dynamisch doolhof dat elk jaar verandert, maar olifantengras plant je toch 1x voor 20 jaar, dus niet vergelijkbaar met mais, dat je elk jaar opnieuw inzaait en dus de spreiding in het veld kan bepalen. In bovenstaand stukje zeg je dat een doolhof met olifantengras elk jaar kan veranderen. Ik ben benieuwd hoe dan? Groet, Thierry Goossens

    • Koen Hezemans (Author)

      Bedankt voor je scherpe reactie. Dat wordt inderdaad een lastig verhaal om ieder jaar een ander doolhof te krijgen. Sowieso blijft een doolhof natuurlijk wel een leuk idee, hou ons op de hoogte van jullie ontwikkelingen, we zijn erg benieuwd naar mensen die actief met dit thema bezig zijn!

      • Beste Thierry en Koen,

        Over het idee van het aanplanten van een doolhof hebben we bij Cradle Crops ook nagedacht, hier zijn wel oplossingen voor te bedenken afhankelijk van de wensen en het formaat van het doolhof. Mocht jullie geïnteresseerd zijn dan horen we het graag. Groet Floris van Tilburg (Cradle Crops)

  5. Dag Koen,
    Leuk dat jullie een foto gemaakt hebben van ons project in Rotterdam. Inmiddels hebben we veel leukere foto’s met prachtige bloemen. Mag je best gebruiken hoor! Er is ook een filmpje beschikbaar op YouTube.
    Hgr. Jan-Govert

Leave a Reply to F. van Tilburg